کاربرد مواد بازیافت لاستیک

شنبه ۲۹ شهریور ۹۹ | ۱۹:۲۱ ۲۸۸ بازديد

کاربرد مواد بازیافت لاستیک

در کشورهای عضو اتحادیه اروپا و آمریکا با برنامه ریزی های انجام شده علاوه بر توسعه صنعت روکش ، روز به روز از میزان تایرهای که به صورت زباله دفن می شود کاسته شده و استفاده از بازیابی انرژی افزوده می شود که سابقه صنعت بازیافت لاستیک در کشورهای پیشرفته به دوران جنگ جهانی اول باز می گردد

از سال 2003 در کشورهای اتحادیه اروپا دفن تایرهای فرسوده به صورت کامل و به صورت تکه های برش خورده از سال 2006 ممنوع شده است

برآورد های انجام شده در کشور ما از حدود 13 میلیون تایر فرسوده که سالانه وارد محیط زیست می شود ٬ تنها حدود 3 %آن (حدود 390,000 حلقه) در صنایع روکش کشور مورد استفاده قرار می گیرد.

از انبار تایرهای مزبور تنها 25% وزنی آن در صنایع بازیافت لاستیک (شامل صنعت روکش و صنایع بازیافت مواد) مورد استفاده قرار می گیرد و 75% وزنی بقیه در محیط زیست انباشت می شود.

بازیافت لاستیک در ایران

در حدود 40 سال قبل صنعت بازیافت تایر در ایران به تولید تایر روکشی بر می گردد که بخشی از آن در قبل از انقلاب و دارای تکنولوژی قدیم بوده و کارخانجات ایجاد شده در بعد از انقلاب نیز رشد قابل توجهی از حیث تکنولوژیکی و یا بهبود روش های مورد مصرف نداشته اند و عمده این کارخانجات در زمان جنگ ایران و عراق به لحاظ محدودیت تایر فعالیت خوبی داشته اما پس ار جنگ کارخانجات زیر سقف ظرفیت اسمی فعالیت می کنند.

میزان تولید تایر فرسوده

اکنون میلیون ها حلقه تایر در محل های مختلف جمع شده و میلیون ها حلقه نیز به صورت غیرقانونی در محیط زیست رها شده است . طبق آمار در آمریکا 50 % از تایرهای دور انداخته شده به صورت سوخت مصرف می شود و 15% درصد به مصرف آسفالت اصلاح شده با لاستیک ، پرکننده برای صنایع تولید لاستیک و … مصرف شده و مقداری نیز صادر می شود. درکشورهای صنعتی نیز سالانه به ازای هر نفر جمعیت ٬ یک تایر تعویض می شود و میزان مصرف دیگر کشورها نیز ضریبی از این عدد خواهد بود که این بستگی به پارامترهای مختلفی در آن جامعه دارد.

در آمار دیگری گفته شده سالانه به تعداد یک سوم تعداد چرخاتومبیل ها ٬ تایر فرسوده تولید می شود. اگر بدانیم به ازای تولید یک لاستیک کا

میونی معادل 22 گالن نفت مصرف می شود ٬ بیشتر به لزوم بازیافت لاستیک پی می بریم.

لاستیک های مستعمل ٬ زباله های مخصوص هستند که از لحاظ شیمیایی ٬ اندازه ٬ حالت و شکل با زباله های دیگر تفاوت دارند. لاستیکها از مواد پلیمری تشکیل شده اند که به راحتی در طبیعت تجزیه نمی شوند در بسیاری از موارد ٬ لاستیک های فرسوده روی هم انباشته و به شکل کوهی از زباله مناظر زشتی را بوجود آورده که خطر آتش سوزی را نیز به همراه دارد.

بازیافت انرژی از تایرهای فرسوده

با افزایش قیمت سوخت بسیاری ازکشورها به دنبال افزایش سهم بازیافت انرژی از تایرهای فرسوده هستند چون غیر از مسائل فوق الذکر ٬ دانسته اند ارزش حرارتی تایرها بیشتر از زغال سنگ است (32 مگاژول/کیلوگرم به جای 29 مگاژول/کیلوگرم ) میزان گوگرد آن نیز کمتر از زغال سنگ است. به علاوه بازیافت آن باعث کاهش 90 درصدی در حجم زائدات خواهد شد. بررسی های امروزه نشان میدهد که بازیافت تایرهای فرسوده نه تنها آثار مخرب زیست محیطی ندارد بلکه بسیار کارآمد و باعث ایجاد اشتغال و صرفه جویی در مواد خام اولیه شده که در نهایت رشد صنعتی و اقتصادی را به دنبال خواهد داشت. لاستیک های مستعمل زباله های مخصوصی هستند و از لحاظ شیمیایی ٬ اندازه حالت و شکل با بقیه زباله ها تفاوت دارند . لاستیک ها از مواد پلیمری تشکیل شده اندکه به راحتی در طبیعت تجزیه نمی شوند . در بسیاری از موارد لاستیک های غیر مستعمل روی هم انباشته شده و به شکل کوهی از زباله مناظر زشتی را به وجود آورده و خطرآتش سوزی را نیز به همراه دارد.

سوزاندن لاستیک ها دود سیاه و مضری را ایجاد می کند که باعث آلودگی محیط می شود . برای دفن آن نیز مشکلات فراوانی وجود دارد . باتوجه به اینکه در ایران هزینه ای از تولید کنندگان پسماند ها دریافت نمی شود ، تجهیزاتی هم در مراکز دفن برای کاهش حجم یا خرد کردن لاستیک ها وجود ندارد و در نتیجه به همان شکل اولیه دفن میشوند که باعث می شود حجم زیادی از مراکز دفن اشغال شود . امروزه نتیجه تحقیقات و بررسی ها نشان می دهد که امر بازیافت لاستیک های فرسوده نه تنها آثار مخرب بر محیط زیست ندارد و مشکلات مدیریتی این بخش را حل می کند بلکه منشاء توسعه صنعتی و سود آوری اقتصادی وفرآوری و تولید محصولات دیگری نیز می باشد . از پودر لاستیک حاصل از بازیافت تایر های فرسوده در صنایعی مانند جاده سازی ٬ ساختمانی ٬ خودروسازی ٬ صنایع دریایی ٬ ورزش ٬ دامداری وکشاورزی وآب رسانی می توان استفاده کرد. از مزایای دیگر بازیافت تایر های فرسوده کاهش زائدات وکمک به چرخه مواد در طبیعت است.

موارد مصرف و کاربرد از بازیافت لاستیک

صنایع جاده سازی : پوشش سطح جاده ها به جای آسفالت ٬ زیرا به دلیل خاصیت اکوستیکی دارای عمر بیشتر و هزینه کمتری است و صدای کمی را ایجاد می کند و کمتر ترک خورده و در گرما ذوب نمی شود. ترمز خودروها بر روی آن عملکرد بهتری دارد.آب بندی شکاف سطح جاده ها ٬ تولید لایه های ضد آب و لایه های جاذب صدا، تولید علائم ترافیکی و ضربه گیرها که دارای هزینه کمتر و عمر بیشتری است و به دلیل خاصیت ارتجاعی در هنگام تصادفات آسیب های کمتری به وسایل نقلیه وارد می کند. تولید سرعت گیرهای خیابان و پوشش مقاطع جاده ها با ریل راه آهن

محصولات حاصل از بازیافت تایر فرسوده

میزان تولید سیم فولادی : 10 درصد از هر کیلوگرم تایر

میزان تولید نخ پلی آمید : 3 درصد هر کیلوگرم تایر

میزان تولید گرانول : 85 درصد هر کیلوگرم تایر

صنایع ساختمانی : فونداسیون و پایه ها ٬ استفاده از تایرهای خرد شده در کارهای عمرانی از اهمیت فراوانی برخوردار است به ویژه در مواردی که به کاهش وزن سازه ها ضرورت دارد. افزودن لاستیک بازیافتی به بتن ٬ باعث بالا بردن مقاومت آن در برابر آتش و جلوگیری از خرد شدن آن می شود. در کفپوش های صنعتی و پوشش گذرگاه ها ٬ عمر مفید 20 سال هستند و به دلیل خواص بیومکانیکی و حالت نیمه ارتجاعی خستگیکمتری ایجاد می کنند. پوشش بام ساختمان ها و عایق ساختمانی ٬ تولید چسب درزگیر٬کانال های هوا ٬ زیر فرش ها٬ پوشش سطح زمین بازی بچه ها ٬ به منظور افزایش امنیت در هنگام بازی می توان کفپوش ها را با استفاده از خرده های تایر تهیه کرد.

صنایع تولید لاستیک و پلاستیک : فوم های قابل انعطاف ٬ پوشش استخرها ٬ تخت کفش ٬ تسمه نوار نقاله

صنایع خودروسازی : تولید تایر٬ روکش کاری تایر٬کفپوش و گلگیر خودروها٬ نوار دور درب و شیشه خودروها٬ انواع واشر٬ سیستم های ترمز اصطکاکی٬ سپرهای ضربه گیر خودرو

صنایع دریایی : ضربه گیرهای اسکله و لنگرگاه ها ٬ شناور دریایی ٬کفپوش های غیر لغزنده

ورزش : پوشش زمین های ورزشی دومیدانی ٬ گلف و تنیس ٬ میادین اسب دوانی

دامداری ٬ کشاورزی و آبرسانی : سیستم های آبرسانی کشاورزی و شلنگ های لاستیکی ٬ گلدان های لاستیکی ٬ ظروف تغذیه دام ٬ انواع فنس های محوطه سیلوهای حبوبات و استفاده از کفپوش های لاستیکی با مجرای تعبیه هوا که آب آن نفوذ کند در اسطبل ها و گاوداری ها.

علاوه بر مواد بالا لاستیک ها یکی از بهترین منابع سوخت و انرژی هستند. تایرها دارای درصد بسیار بالایی از کربن هستند که به آنها قابلیت سوخت سریع و درجه حرارت بسیار بالایی می دهد. مهمترین استفاده تایرها بعنوان سوخت در کوره های سیمان است. بررسی ها نشان می دهد انرژی موجود در 242 میلیون حلقه تایر فرسوده برابر با انرژی 12 میلیون بشکه نفت است. با توجه به موضوعات مطرح شده و همچنین اهمیت مقطعی از رده خارج کردن خودروهای فرسوده و با توجه به اینکه سوزاندن و یا دفن تایرها دارای آثار مخرب زیست محیطی است در میان تمام راه های مطرح شده برای رهایی از زباله های لاستیکی ٬ مهمترین ٬ سالمترین و به صرفه ترین راه ٬ بازیافت آن ها می باشد. زیرا نه تنها به محیط زیست لطمه ای وارد نمی کند ٬ بلکه از مصرف بسیاری از منابع و سوخت های فسیلی جلوگیری می کند و باعث صرفه جویی در انرژی می شود. علاوه بر آن تولید محصولات بازیافتی در ایران به دلیل ارزانی کارگر ٬ آب و انرژی می تواند سود 100% داشته باشد.